Obecnie kawa to jeden z najważniejszych produktów handlowych na świecie. Uprawiana jest w ponad 50 krajach, a jej produkcja ma ogromne znaczenie gospodarcze- nie tylko dla danego kraju, ale również dla całych kontynentów. Być może wielu z nas nie zdaje sobie sprawę z tego, że miejsce uprawy kawy wpływa na ostateczny aromat i smak tego napoju. Jednymi z najważniejszych czynników są: tropikalny klimat danego regionu, bogactwo i urodzajność gleby, częstotliwość i wielkość opadów oraz sposób uprawy.
Gdzie zatem uprawiana jest kawa?
Brazylia
Z Brazylii pochodzi aż 1/3 światowej produkcji kawy. Kraj ten posiada największy obszar plantacyjny, dzięki czemu można uznać Brazylię za największego producenta kawy na świecie. Pierwsze drzewko kawowca pojawiło się tu w XVII wieku, a posadzili je Portugalczycy. Niestety historia produkcji kawy w tym kraju niosła za sobą wiele ciemnych stron związanych z niewolnictwem, które ostatecznie zostało zniesione po 40 latach.
Uprawą kawowca zajmują się trzy główne prowincje: Sao Paulo, Parana i Minas Gerais. Napar kawowy z ziaren pochodzących z Brazylii charakteryzują się szczególnie wysublimowanym delikatnym smakiem pozbawionym kwaskowatości, z łagodnie wyczuwalną czekoladową nutą. W Brazylii uprawia się oba gatunki kawy, czyli Arabikę i Robuste, a do najpopularniejszymi odmianami są: Bourbon, Catuai, Mundo Novo i Typica.
Wietnam
Kolejnym krajem na kawowej mapie świata jest Wietnam. Jest on drugim co wielkości producentem kawy na świecie. Produkowane w tym kraju ziarna kawowca to najczęściej Robusta, często uznawana za odmianę mniej szlachetną od Arabiki. Ziarna Robusta charakteryzują się znacznie bardziej wyraźnym smakiem, z nutami goryczki oraz większą intensywnością naparu.
Półwysep Indochiński stał się podobnie jak Ameryka Południowa czy Afryka, cenionym miejscem uprawy kawy na świecie. Stało się to w połowie XIX wieku za sprawą francuskich kolonizatorów, a dokładniej mówiąc francuskich mnichów, którzy okolice miasta Tonkim obsadzili krzewami kawowca. W Wietnamie podczas procesu palenia kawy dodaje się tłuszcz maślany lub roślinny. Dzięki temu ziarna stają się bardziej oleiste. Sam proces palenia odbywa się w niższej temperaturze i trwa dłużej. Dla przełamania goryczy Robusty często dodaje się podczas procesu cukier, wanilię lub kakao. Kawa pochodząca z Wietnamu jest zdecydowanie bardziej gorzka niż kawy pochodzące z Brazylii czy Kolumbii, ale też zwiera większą ilość kofeiny, dzięki czemu jest bardziej pobudzająca.
Kolumbia
Jest to trzeci po Brazylii i Wietnamie największy producent kawy na świecie, ale warto podkreślić, że Kolumbia zajmuje drugie miejsce w produkcji Arabiki. Ziarna pochodzące z tego kraju są najwyższej jakości i charakteryzują się słodkawym, często karmelowo- orzechowym smakiem. Jest to zasługą bardzo korzystnych warunków klimatycznych oraz żyznej powulkanicznej gleby, a uprawą kawowców zajmują się głównie małe gospodarstwa rolne. Kawa przywędrowała do Kolumbii z Ameryki Środkowej w 1736 roku za sprawą Jezuitów. Liczne plantacje uprawowe kawowca pojawiły się tu jednak dopiero w XIX wieku. Było to spowodowane rosnącym zapotrzebowanie, na kolumbijską kawę w Europie i USA. Na przełomie XIX i XX wieku trzyletnia wojna domowa niestety zniszczyła bardzo krajową gospodarkę, ale w ciągu kolejnych 50 lat Kolumbia znów wróciła do czołówki producentów kawy na świecie. Najpopularniejszymi odmianami kawy kolumbijskiej są: Medellin i Excelso.
Kostaryka
Kawa jest dla Kostaryki trzecim produktem eksportowym tego kraju, a przemyśle kawowym zatrudnienie znajduje około 30% mieszkającej tam ludności. Istotnym jest fakt, że podobnie jak w Meksyku, uprawia się tam prawie wyłącznie Arabikę. Na wyjątkowy aromat i smak kawy z Kostaryki szczególny wpływ mają warunki uprawy czyli: wysokie temperatury, niezanieczyszczone środowisko, wulkaniczna mocno zmineralizowana gleba, znacząca wysokość położenia pól uprawowych na zboczach górskich oraz optymalny stopień nawilżenia. Warto też wspomnieć o chłodnych górskich nocach, które spowalniają dojrzewanie owoców dając im czas na wzbogacenie ziaren kawy. Wśród odmian kawy z Kostaryki dominują aromaty świeże, lekkie, cytrusowe z nutami czekolady i orzechów.
Meksyk
Kawa w Meksyku jest głównie uprawiana w południowej części kraju. Są to stany: Veracruz, Oaxaca, Guerrero i najbardziej ceniony za jakość upraw wysokogórskich – Chiapas. Jedynym gatunkiem uprawianej w Meksyku kawy jest Arabica. Eksport kawy z Meksyku ma swój początek w latach 70-tych XIX wieku. Pierwszymi plantatorami byli tu emigranci z Niemiec i Włoch, którzy wykorzystywali meksykańską ludność do pracy na dużych plantacjach. Z biegiem lat jednak i głównie z uwagi na przemiany społeczno-gospodarcze ziemia przeszła w ręce drobnych rolników, a wielkie plantacje przekształciły się w małe gospodarstwa. Obecnie jest ich na obszarze Meksyku około pół miliona.
Kawy pochodzące z Meksyku charakteryzują się wyważonym smakiem, pochodzącym z mocno wypalonych ziaren, a napar nie jest zbyt kwaśny, z nutami orzechów i czekolady.
Kenia
Początki kawy w Kenii sięgają XIX wieku, kiedy to Brytyjczycy podjęli się upraw ziaren kakaowca w tym kraju. Dopiero od 1920 roku stopniowo Kenijczycy przejmowali prawa do ziemi i zakładali niewielkie plantacje kawy. Obecnie na terenie kraju działają zarówno małe gospodarstwa plantacyjne, jak i duże plantacje. Ważnym czynnikiem regulującym system upraw kawy jest fakt, że rząd kenijski wspiera i nadzoruje cały proces produkcji i eksportu stosując system licytacji. Dzięki temu transakcje obarczone są niewielkim stopniem ryzyka. Kawa pochodząca z plantacji w Kenii charakteryzuje się stałą wysoką jakością ziaren, rześkim i lekkim smakiem z nutami owoców jagodowych i cytrusowych.
Etiopia
O Etiopii często mówi się, że jest ona ojczyzną kawy. Zgodnie z legendą to właśnie w tym kraju mieszkał pasterz Kaldi, który zauważył niezwykłe działanie czerwony jagód spożywanych przez jego owce. W Etiopii prawie 25% ludności utrzymuje się z produkcji kawy, a najlepszą kawę otrzymuje się tutaj z plantacji leśnych, pół-leśnych lub ogrodowych. Najbardziej znane odmiany etiopskich kaw to: Harrar, Djimmah, Sidamo, Keffa oraz Lekempte. Etiopska kawa charakteryzuje się intensywnym, bogatym i lekko kwaskowym aromatem. W wielu odmianach wyczuwalne są: karmel, wanilia, owoce i kwiaty.
Chcąc podsumować podróż po światowych uprawach kawy należy podkreślić fakt, że każdy kraj zajmujący się uprawą kawę ma swoją niezwykłą historię, każdy z nich różni się położeniem geograficznym, lokalnym klimatem oraz sposobem uprawy. Owoce kawowca poddawane są także różnym metodom obróbki i palenia. Wszystkie te elementy sprawiają, że każda kawa jest inna, posiada inny smak, aromat, gęstość i kwaskowatość. Warto jest wybrać się w podróż po świecie degustując różne rodzaje i odmiany kawy, aby znaleźć swój ulubiony, wyjątkowy smak.
Partnerem cyklu jest MOKATE
