O seksie przewlekle chorych, w tym na raka piersi, raczej się nie mówi. A jeśli nawet, to wciąż za mało i nadal sekretnie. Podobnie jak o tym, czy rzeczywiście rozmiar penisa ma znaczenie w życiu intymnym, czy nie. Albo jak to jest z uprawianiem seksu w czasie ciąży? Tematów tabu, związanych z życiem intymnym, jest w Polsce aż nadto.
Oswoić nieznane
Owszem, mamy coraz więcej sposobów i tak zwanych narzędzi, aby oswajać się z różnymi, także niełatwymi i nieoczywistymi tematami. Ale źródłem edukacji seksualnej pozostaje w Polsce głównie Internet, którego treści bywają jednak mylące lub nawet krzywdzące.
Poza tym my wciąż, jako społeczeństwo, nie oswoiliśmy różnych tematów, o których czytacie wyżej lub o których wstydzicie się… pomyśleć. Na szczęście w tym roku premierę miała ważna książka, „Piękno i seks. Seks i piękno” pod redakcją naukową doktorów Agnes Frankel i Roberta Kowalczyka, wydana przez Grupę Wydawniczą Medical Education. Nic dziwnego, że pozycja ta jest rekomendowana przez Prezesa Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego.
Bo tę książkę powinno się po prostu przeczytać. A dlaczego? Choćby po to, aby oswoić się z tematami, uznawanymi za kontrowersyjne i tabu. I –co najważniejsze- poznać rzetelne źródło wiedzy, pochodzące od ekspertów, na wiele frapujących nas lub naszych bliskich tematów.
Seks kontra rak piersi
Jednym z istotnych tematów, które porusza książka „Piękno i seks. Seks i piękno” jest życie intymne w chorobie nowotworowej. Rozdział ten został napisany przez Krzysztofa Nowosielskiego, który przypomina, że „seksualność zmienia się ustawicznie w cyklu życia człowieka, a choroba należy do jednych z najsilniejszych jej modyfikatorów. Sama diagnoza nowotworu i perspektywa leczenia (operacja, terapia uzupełniająca) zmieniają hierarchię wartości, a życie seksualne jest odsuwane na dalszy, bliżej nieokreślony plan. Po zakończeniu terapii myśli o aktywności seksualnej powracają u ponad 50% osób żyjących z chorobą nowotworową, ale zmiany, które zaszły w wyglądzie zewnętrznym oraz psychice, sprawiają, że obawy o tę sferę życia narastają”.
Autor dowodzi, że bez odpowiedniej terapii psychologicznej czy seksualnej może być ciężko pacjentowi wrócić do tego, co było wcześniej. Pojawia się też ryzyko wystąpienia dysfunkcji seksualnych.
Niewiele mówi się też o seksie kobiet, które przechodzą lub przeszły raka piersi. A przecież pierś stanowi kulturowy symbol kobiecości, jak przypomina Nowosielski; kojarzy się z macierzyństwem i symbolicznie z bezpieczeństwem. Do tego w aspekcie seksuologicznym to narząd, dzięki któremu kobieta odczuwa przyjemność seksualną. Każda z radykalnych metod leczenia raka piersi, z chemioterapią na czele, może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie. U 41% z pacjentek diagnozuje się zaburzenia nastroju lub zwiększony poziom lęku.
I teraz szokująca wiadomość: nawet jedna trzecia kobiet, które przeszły leczenie raka piersi, nie powraca do aktywności seksualnej. Wiele z nich cierpi na zaburzenia w tej sferze. O tego typu problemach rozmawia się zdecydowanie za rzadko. Tymczasem odpowiednia edukacja i dostęp do informacji oraz terapii mogą zdziałać cuda. Pomóc i kobietom, i ich bliskim.
Ciąża: z seksem czy bez
O tym, że ciąża jest stanem wyjątkowym nie tylko dla ciała kobiety, ale i dla psychiki, piszą Agnieszka Tymińska- Bandoła oraz Rafał Stojko w rozdziale poświęconym tematyce życia intymnego w tym czasie.
Autorzy mają oczywiście świadomość, że obowiązuje wiele stereotypów i wątpliwości, dotyczących współżycia w okresie ciąży oraz połogu. Nie wszyscy lekarze (w tym ginekolodzy) chcą lub potrafią je należycie wyjaśnić. Tymczasem to wiedza oparta na faktach pozwala na wyrobienie własnej opinii, oczywiście indywidualnie dla każdego przypadku.
„Ciąża w nieunikniony sposób oddziałuje na pożycie seksualne pary- piszą Tymińska- Bandoła oraz Stojko.- Zachodzące zmiany mogą mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny charakter. Życie seksualne w ciąży jest uzależnione od różnych czynników, z których najbardziej istotne to: stan zdrowia, psychiczne podłoże ciąży (czy była planowana, czy znany jest ojciec dziecka itd.), przekonania partnerów dotyczące seksualności, przekonania religijne, wsparcie osób bliskich i społeczności. Wiele par odczuwa niepokój, że współżycie w okresie ciąży może zaszkodzić nienarodzonemu dziecku”.
Uwaga: autorzy dowodzą, że na szczęście w większości przypadków obawy tego typu są nieuzasadnione, bo płód jest skutecznie chroniony itd. Oczywiście, należy zachować ostrożność lub (czasami) wstrzemięźliwość.
Badacze słusznie jednak przypominają, że aktywność seksualna pary podczas ciąży potrzebna jest do utrzymania prawidłowych i niezakłóconych relacji. Ale to nie jest wcale dobry czas na poprawę życia seksualnego! Na pewno ważnym czynnikiem pozostaje psychiczny stan kobiety w tym czasie, a także jej stosunek do ciąży i macierzyństwa w ogóle.
Seks jest piękny
We wstępie dr Agnes Frankel i dr Robert Kowalczyk zastanawiają się m.in. nad tym, jakie są zależności pomiędzy pięknem i seksem. Czy mają wspólny pierwiastek? Jak wydobyć to pierwsze (piękno) oraz wzmocnić to drugie (seks)? I wreszcie, co to znaczy być pięknym czy pożądanym w kontekście zmian fizycznych, różnych schorzeń? Jakie obowiązują kanony piękna i jak one się zmieniały na przestrzeni lat?
Zgromadzone w książce teksty, analizy i badania świetnie odpowiadają na tego typu pytania. A przy tym pozwalają zrozumieć nam, czytelnikom, kontekst i wyrobić sobie własne zdanie.
I jeszcze jedno na koniec: seks może być piękny!
