Wszystko zaczęło się w Stanach Zjednoczonych, w środowisku sportowców zawodowych. Tam przecież każdy z zawodników ma trenera, który pełni najczęściej także rolę mentora, coacha. Zaraz, zaraz, czy to przypadek, że w języku ang. coach oznacza trenera?… Tak czy siak, trener bardzo aktywnie i skutecznie motywuje podopiecznego, silny nacisk kładąc na realizację celu i wyznaczanie kolejnych.
Kim jest coach?
Od jakiegoś czasu coach, czyli trener rozwoju osobistego, nie ma zazwyczaj nic wspólnego ze sportem, gdyż jest to osobna profesja. Coraz więcej coachów znajdziemy w Polsce. Tylko że, jak to w każdej branży, jeden drugiemu nierówny. Zanim więc powędrujesz do coacha, dowiedz się, w czym może Ci pomóc (a z czym iść do innego specjalisty, np. psychologa) oraz na co zwrócić uwagę?
Rozwój osobisty. Co to jest? Na czym polega i jak o niego zadbać?
Najprościej mówiąc: coach to specjalista od rozwoju osobistego, którego zadaniem jest odnalezienie i wzmocnienie szeroko pojętego potencjału w swoim kliencie. W jaki sposób? Najpierw wysłuchując klienta, zadając mu szereg dodatkowych pytań nakierowujących, a wreszcie szukając wraz z nim, a raczej pomagając znaleźć odpowiednie rozwiązanie. Tego rodzaju pomoc, czyli coaching, obejmuje sferę zawodową, ale także życiową. Stąd różne specjalizacje: life coach, business coach, sex coach, career coach (czyli ktoś odpowiedzialny wyłącznie za karierę!).
Czego na pewno nie może zrobić coach? Wydawać ci poleceń, nakazów i zakazów. Przepisywać lub doradzać brania jakichkolwiek leków (to już zadanie branży medycznej). Nie powinien też autorytarnie wydawać osądów i diagnoz na temat klienta, jego życia, działań i decyzji.
Profesjonalny coaching polega na współpracy między coachem a konkretną osobą lub coraz częściej firmą czy organizacją, jak czytamy na portalu organizacji Coaching Institute. Kierunek jest prosty: chodzi o osiągnięcie założonych celów i poszerzanie horyzontów (ambicji!). I właśnie coach zna odpowiednie techniki i narzędzia, które okazują się pomocne, a jednocześnie nienachalne, tylko doradcze. Uwaga, tu nie ma mądrzejszych i ważniejszych! Praca coacha opiera się bowiem na relacji partnerskiej. Nie jest możliwa bez obustronnego zaufania.
Coach kontra psycholog
Często nie wiemy, do kogo się udać z problemem czy wątpliwościami. No właśnie: coach czy psycholog? Ktoś kiedyś jasno stwierdził, że coach pracuje na zasobach, a psycholog na deficytach konkretnej osoby. Jasne, to pewnie mocno spłaszcza temat i nie jest profesjonalnym wyjaśnieniem, ale kierunkuje myślenie.
To coach będzie dobrym wyborem wtedy, gdy nie mamy traumatycznej przeszłości do przepracowania i/lub nie musimy podjąć dramatycznych decyzji, choćby dot. zdrowia. Raczej pomoże w sytuacji, w której nie masz pewności, dokąd iść dalej lub czy obrana ścieżka (prywatna, zawodowa) jest właściwa. I czy jest Twoja, na pewno? Albo gdy gubisz się w nadmiarze opcji, bodźców, w morzu niepewności, co, gdzie, jak… Coach pomaga w głośnym nazwaniu marzeń, ambicji, pragnień. Z zasady skupia się na tym, co tu i teraz, a także na przyszłości.
Jeśli masz problemy powiązane ściśle z przeszłością, trudnym dzieciństwem czy dramatycznymi rozstaniami i przeżyciami, kiedy trapią cię stany lękowe czy depresyjne albo gdy emocje grają pierwsze skrzypce, wybierz lepiej psychologa. On może potem skierować Cię do lekarza lub psychiatry, jeśli zajdzie taka konieczność.
Jak wybrać dobrego coacha?
Tajemnicą poliszynela jest ta, że obecnie nie ma wielkiego problemu ze zdobyciem „papierów” coacha. Dlatego tym bardziej warto przyjrzeć się specjaliście, któremu powierzamy nasze losy. Coraz częściej psycholodzy zostają także coachami, a to wydaje się być połączeniem idealnym: pogłębiona wiedza na temat emocji plus rozwoju osobistego. Jednak to nie jest warunek konieczny. Namawiamy do zasięgnięcia opinii na temat specjalisty, do którego się wybieramy (opinie w Internecie, polecenie przez zaufaną osobę), a także zdobycie podstawowych wiadomości o nim. Czy ma wykształcenie wyższe z innej dziedziny, czy z pokrewnej? A może wcześniej pracował w pokrewnej branży, np. HR, PR, biznes? Pomocne mogą okazać się poręczenia w postaci zdobytych certyfikatów organizacji, m.in. International Coach Federation lub International Coaching Community.
Dobra wiadomość na koniec: coach zwykle pierwszą wizytę oferuje nieodpłatnie, można więc samodzielnie się przekonać, czy dana osoba i metoda w ogóle nam odpowiada.